Eine Eine
871
BLOG

Struktura bytu osobowego

Eine Eine Kultura Obserwuj notkę 54
 Co to znaczy bycie osobą? Jaka jest natura i struktura bytu osobowego ? W jaki sposób łączy się hermeneutyka Heideggera i Gadamera bytu zwanego “ Da-sein” z kategorią personalizmu “osoba”, odpowie nam Edyta Stein, fenomenolog, która była uczennicą Maxa Schelera i Edmunda Husserla.Co to znaczy , że ludzkie istnienie jest osobowe?E.Stein zastosuje fenomenologię do analizy bycia osobą i powie, że ““istota osoby polega na nosicielstwie swej istoty. Osoba jest nosicielem natury obdarzonej rozumem. Człowiek niesie swoje życie w swoim ręku. Życie osobowe polega na wychodzeniu z siebie a jednocześnie na byciu i trwaniu w sobie”[1].Życie człowieka nie tylko jest noszone przez niego, ale nosicielstwo samo jest życiem i do tego nosicielstwa należy uświadamianie siebie , sobie samemu nie tylko wtedy gdy to jest konieczne. I pisze dalej:“ Stworzenie zaś obdarzone rozumem to takie stworzenie które rozumie prawidłowość własnego bytu i kieruje się nią w swoim postępowaniu. Należy tutaj rozum rozumieć jako dar rozumienia i wolność jako dar kształtowania samemu i z siebie samego własnego postępowania.”(s.375)W powyższym akapicie słychać echo Heideggera, który pisał, że bycie “Da-sein” polega na rozumieniu swego bycia. Ale Edyta Stein idzie znacznie głębiej.Nie każde Ja musi być osobowe. Ale każda osoba musi być pewnym Ja, to znaczy uświadamiać sobie (“innen sein”) swe własne istnienie, gdyż to wynika z rozumności.“ Ponieważ życie osobowe jest wychodzeniem z siebie ,a jednocześnie bytem i trwaniem w sobie - a jedno i drugie stanowi istotę ducha- przeto byt osobowy musi oznaczać także byt duchowy.”(s.376)Ten rys charakterystyczny bycia ludzkiego E.Stein nazwie - życiem duchowym osoby.Istnienie ludzkie jest istnieniem cielesno-psychiczno-duchowym. Przeto ludzkie Ja jest nie tylko czysto psychicznym fenomenem, lecz także cielesnym, oraz duchowym. Ciało człowieka nie jest wyłącznie cielesne ( tak jak czysto fizycznym jest rzecz nieożywiona ) bo jest żywe. Wszystko, co żywe ma formę istotową swego istnienia.Za Arystotelesem , E.Stein nazwie tę formę - duszą. Właściwością duszy jest to , że stanowi ona własny ośrodek istnienia. Otwiera się ona na wnętrze , i wtedy mamy życie duchowe - lub na zewnętrze i wtedy mamy życie zmysłowe. Życie wewnętrzne jest świadomym istnieniem Ja, które może spoglądać na zewnątrz i do wewnątrz.Ja jest w pełni wolne, co do swoich aktów. Ale jest to wolność uwarunkowana. To uwarunkowanie polega na tym , że ludzkie Ja jest centrum troistej struktury bytowej : cielesno-psychiczno-duchowej, a nie fenomenem czystej natury.Cielesno-zmysłowe życie człowieka powoduje ,że jego duchowość jest osobliwa i odwrotnie : obecność duchowych procesów wewnątrz człowieka sprawia, iż jego ciało ( Leib ) nie jest czystym ciałem materialnym ( Koerper ).Osobowe Ja , jako centrum duszy człowieka zbiera wszystko co przenika ze świata zmysłowego i duchowego na swój sposób i wciela w siebie to, co przyjęło. To właśnie jest istotą duszy, która otwiera się w przeżywaniu, a przez to wchłania to, czego potrzebuje aby stać się tym, czym być powinna.Czuwające i świadome życie Ja, jest drogą do duszy i jej ukrytego życia. Wszystko co przeżywam pochodzi z mojej duszy. Jest jej spotkaniem z czymś, co się na niej “ odciska “.To “ odciśnięcie “ może być na jej powierzchni lub w jej głębi.W tym drugim przypadku mówimy o doświadczeniu duchowym lub egzystencjalnym. To, co najbardziej wewnętrzne w duszy, jest równocześnie najbardziej duchowe i najbardziej odległe od materialności zmysłowej.Jednocześnie jest najbardziej nie dookreślone , nie do zwerbalizowania , jest “ ciemną głębią “ ( C. Jung nazwie ten obszar “ nieświadomością “ ), w której Ja osobowe jest zakorzenione niby w podłożu.Rozwój osoby polega na wzrastającej sile wolnego i świadomego Ja , które samo sobie uświadamia , że jest nosicielem przeżycia duchowego, obejmującego całość tej struktury cielesno-psychiczno-duchowej, przy czym nosicielstwo to ma naturę - rozumną.Ale termin “ rozwój “ w tym miejscu nie jest trafnie zastosowanym terminem. E.Stein napisze :“ Warstwy osoby nie mogą się rozwijać albo cofać się w rozwoju lecz tylko mogą dochodzić lub nie dochodzić do odsłonięcia w trakcie rozwoju cielesnego” [2].To, co psychologia nazywa “ osobowością “ E.Stein rozumie jako psychiczno-fizyczne indywiduum uwarunkowane czasoprzestrzennie, a przez to zmienne. Osoba duchowa działa przez osobę empiryczną ( realizuje się ) i może tak być, że tej drugiej jest brak lub jest niepełna. Obcowanie duchowe osób dzieje się w świecie obcowań osób empirycznych, ale nie musi tak być. Literatura[1] E.Stein ,Byt skończony a byt wieczny,Poznań,1995,s.374[2] E.Stein ,O zagadnieniu wczucia,Kraków,1988,s.144
Eine
O mnie Eine

No modern scientist comes close to Einstein's moral as well as scientific stature (John Horgan)

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura